Thời kì II của bệnh bỏng

I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG:         
1. Thời gian diễn biến.            
-Từ ngày 3- 4 đến ngày thứ 30 - 45 sau bỏng       
- Có thể chia làm 2 giai đoạn        
            + Giai đoạn nhiễm độc bỏng cấp (từ ngày thứ 3 đến ngày 7- 8 sau bỏng)   
            + Giai đoạn nhiễm khuẩn và bắt đầu suy mòn ( từ tuần thứ 2 đến ngày
 30 - 45 sau bỏng)             
2. Nguyên nhân:
Sau khi bệnh nhân thoát sốc thì xảy ra hiện tượng tái hấp thu các chất độc thâm nhập vào cơ thể như:             
- Các Albumin của dịch nốt phỏng bị thoái hoá       
- Các mô hoại bỏng tan rữa        
            + Các chất bẩn bên trên vết thương bỏng        
            + Vi khuẩn và độc tố vi khuẩn           
            + Sức chống đỡ của cơ thể người bị bỏng nặng bị giảm sút
II. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG:              
1. Diễn biến tại vết bỏng:              
- Bỏng độ II tự khỏi từ  8 - 12 ngày, lớp tế bào đáy còn nguyên vẹn sẽ phân bào thành những lớp non mới của thượng bì.         
- Bỏng độ III nông, III sâu hoại tử rụng các đảo biểu mô mọc lên xen kẽ với các mô hạt mọc dần làm phủ kín vết thương. Nếu có nhiễm khuẩn kéo dài hoặc nhiễm khuẩn toàn thân nặng có thể làm huỷ các đảo biểu mô và chuyển bỏng trung bì thành bỏng sâu.                 
- Bỏng độ IV rụng hoại tử chậm               
            + Nếu hoại tử khô rụng hoại tử chậm, ít bị nhiễm trùng, nhiễm độc nhẹ.         
            + Nếu hoại tử ướt vết thương có nhiều dịch tiết, mùi hôi, nhiễm độc nặng. Bỏng sâu, diện tích lớn khi hoại tử rụng có thể lộ gân, cơ, xương, khớp, có thể thấy các ổ mủ sâu.            
- Bỏng độ V da hoại tử giống độ IV phần gân xương sụn hoại tử cần cắt bỏ.              
2. Diễn biến toàn thân:                
a. Thân nhiệt: Sốt kéo dài đến khi hoại tử rụng và mô hạt hình thành.        
b. Rối loạn tâm thần kinh:              
- Nhẹ: Mất ngủ hay kêu ca phàn nàn         
- Nặng và rất nặng: mê sảng, cuồng sảng.       
- Nhiễm trùng nhiễm độc nặmg có thể dẫn đến bán hôn mê.           
c. Rối loạn tiêu hoá: Là triệu chứng thường xuyên gặp        
- Chán ăn, bỏ ăn, nôn, buồn nôn (do rối loạn men tiêu hoá)           
- ỉa chảy (thể nặng nhất)          
- Táo bón có thể gây nhiễm độc nặng hơn.         
- Có trường hợp gây biến chứng chảy máu đường tiêu hoá.         
d. Rối loạn cơ quan hô hấp:              
- Tần số hô hấp tăng cao          
- Nhiễm trùng nhiễm độc nặng và rất nặng hoặc có biến chứng viêm phổi thì có thể dẫn đến rối loạn hô hấp.          
e. Rối loạn cơ quan tiết niệu:             
- Nhiễm trùng nhiễm độc nhẹ không có biểu hiện gì đáng kể.             
- Nặng và rất nặng có thể thiểu niệu, vô niệu (viêm cầu thận)               
g. Rối loạn hệ thống tim mạch:                
- Tim thường nhịp nhanh kiểu xoang.         
- Mạch thường tăng trên 100 lần/ một phút, những trường hợp nhiễm trùng nhiễm độc nặng mạch ngoại vi không bắt được có thể ứ trệ máu ngoại vi.          
- Huyết áp động mạch đa số ở mức bình thường, một số bệnh nhân nặng 100/50 - 105/ 50 mmHg.             
- Sốc nhiễm khuẩn huyết áp hạ 80/50 - 40/0 huyết áp khó hồi phục vì viêm mủ cơ tim.              
h. Phi lâm sàng:              
- Xét nghiệm huyết học          
+ Hồng cầu giảm 3,5 đến 1,4 triệu/ mm³ .          
            + HST giảm 43 - 25% mặc dầu được truyền máu đầy đủ               
            + Bạch cầu tăng cao có thể 15.000 - 45.000/ mm³. Công thức bạch cầu chuyển trái, trong bạch cầu đa nhân trung tính xuất hiện hạt nhiễm độc.         
- Xét nghiệm sinh hoá          
            + Có thể thấy cặn azốt tăng, ure máu tăng, creatinin tăng đặc biệt trong  bỏng nặng và rất nặng.                 
            + Protit máu giảm (4 - 6 g/lít) Albumin máu giảm, ở những bệnh nhân nặng có thể giảm tới 2 -1g%, Globulin máu tăng nhất là a₂ và gglobulin (rõ rệt từ ngày 10 - 12), nếu gGlobulin mà giảm quá thấp (xuống tới 0,3 - 0,4g%0 thì tiên lượng xấu.         
            + Có thể có rối loạn đông máu, tăng đông máu rải rác.           
                        * Tiểu cầu giảm       
                        * Tỷ lệ Prthrombin giảm       
                        * Nghiệm pháp rượu dương tính         
            + Có thể có rối loạn điện giải Na⁺ máu tăng ở bệnh nhân bỏng nặng, Na⁺ nước tiểu giảm, K⁺ máu tăng cao khi có hội chứng suy thận cấp.         
            + Trong trường hợp nhiễm khuẩn nặng, sốc nhiễm khuẩn có thể thấy kiềm hô hấp trong giai đọan đầu và toan chuyển hoá trong giai đoạn cuối.          
- Xét nghiệm nước tiểu:          
            + Albumin niệu (+) Glucoza niệu (+)       
            + Có thể có trụ hình hạt          
            + Nặng có thể có Hemoglobin niệu.            
- Điện tim: nhịp tim nhanh kiểu xoang.       
III. BIẾN CHỨNG HAY GẶP:            
- Nhiễm trùng huyết      
- Chảy máu đường tiêu hoá              
- Viêm phổi gặp nhiều ở trẻ em và người già.         
- Có thể thấy viêm hoặc áp xe các cơ quan nội tạng như gan, thận, phổi, có thể viêm khớp lớn nhiễm trùng lan rộng.       
- Thiếu máu cấp tính do huyết tán trong trường hợp nhiễm trùng nặng.           
 IV. điều trị trong thời kỳ II               
- Chống nhiễm độc nhiễm khuẩn         
- Dự phòng các biến chứng nhiễm trùng ở bỏng sâu nếu diện bỏng không lớn, biện pháp tích cực là cắt bỏ hoại tử sớm từ ngày thứ 5 - 14 sau bỏng. Mỗi lần cắt bỏ từ 5 - 10% diện tích cơ thể rồi dùng da đồng loại, da dị loại (Mowlem Jackson). Việc phủ mô hạt phải tiến hành sớm và tích cực, cố gắng để hoàn thành ở tuần lễ thứ 4 hoặc thứ 6 sau bỏng. Đối với các vùng vận động hoặc đòi hỏi thẩm mỹ dùng da mảnh lớn ghép.              
- Dùng kháng sinh hợp lý theo kháng sinh đồ. Phối hợp 2 -3 loại kháng sinh liều cao có thể pha kháng sinh vào huyết thanh nhỏ giọt tĩnh mạch. Dùng thuốc chống nấm Candida như Nistatin...              
- Cho thuốc nâng cao sức đề kháng cơ thể: gGlobulin, huyết thanh người bị bỏng.         
- Chữa rối loạn chuyển hoá Protit:        
            + Truyền huyết tương, máu cùng nhóm đạm thuỷ phân như Moriamin, các dung dịch axit amin.         
            + Chống nhiễm độc: huyết thanh ngọt ưu trương, Natri hyposunfit; dùng các nội tiết tố chống dị hoá như Nerobon, Retabolin.             
- Thuốc phòng biến chứng tiêu hoá: Cimetidin, Vitamin A; dùng các chất chống men tiêu huỷ Protein như Trasitol, Satol.      
- Thuốc trấn tĩnh, an thần: Seduxen, Meprobamat          
- Nuôi dưỡng tốt: ăn đủ calo, đạm, mỡ, các loại vitamin.