Xuyên tâm liên

 

Còn gọi là là nguyễn cộng, lam khái liên, khổ đảm thảo, xuyên tâm liên, roi des amers.

Tên khoa học Andrographis paniculata Nees.

Thuộc họ Ô rô Acanthaceae.

Mô tả: cây nhỏ cao, thuộc thảo, mọc thẳng đứng, cao từ 0.3-0.8m, nhiều đốt, rất nhiều cành. Lá mọc đối, cuống ngắn, phiến lá hình trứng thuôn dài hay hơi hình mác, hai đầu nhọn, mặt nhẵn, dài 3-12cm, rộng 1-3cm, nguyên, mềm. Hoa màu trắng, điểm hồng, mọc thành chùm ở nách lá hay đầu cành, thành chuỳ. Quả dài, 15mm, rộng 3,5mm, hơi nhẵn. Hạt hình  trụ, thuôn dài, mùa hoa tháng 9-10.

Phân bố: Mọc hoang dại và được trồng ở nhiều tỉnh miền Bắc để làm thuốc. Người ta dùng rễ hay toàn cây phơi hoặc sấy khô, có nơi chỉ dùng lá và cành mang lá. Thu hái gần như quanh năm, nhưng thường mùa hè dùng lá và phần trên mặt đất của cây, mùa thu đông dùng rễ và toàn cây.

Công dụng:  cây được dùng từ lâu trong nhân dân, theo tính vị ghi trong tài liệu cổ thì cây này có vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, chỉ thống. Dùng trong những trường hợp lỵ cấp tính, viêm ruột và dạ dày, cảm mạo, phát sốt, viêm họng, viêm phổi, dùng ngoài chữa rắn độc cắn, xương khớp đau nhức.