Khan sua

 

Còn gọi là gai mèo, lanh mán, lanh mèo, đại ma, cần sa, sơn ty miêu, ko phai meo, khan sua, khanh chha, chanvre.

Tên khoa học Cannabis sativa L.

Thuộc họ Gai mèo Cannabinaceae.

Mô tả: cây thảo sống lâu năm, khác gốc, thân thẳng đứng cao 1-2m, phân ít hay nhiều cành. Toàn các bộ phận của cây đều phủ một lớp lông mịn. Lá thường mọc cách, có cuống, có lá kèm, lá phía dưới chia thùy đến tận cuống, phiến thùy hình mác, nhọn méo có răng cưa. Lá phía trên thường đơn hay chia 3 thùy. Cây đực thường gầy mảnh hơn cây cái. Hoa đực mọc thành chùy với 5 cánh đài và 5 nhị. Hoa cái mọc thành xim xen lẫn với lá bắc hình lá, đài hoa cái hình mo, bọc lấy bầu hình cầu, vòi 2 nhụy đính ở gốc bầu hình chỉ, dài hơn bầu nhiều. Quả bế hình trứng dài 2.5-3.5mm, đường kính 2.5-3mm. Hạt có dầu.

Phân bố: nguồn gốc ở các nước miền trung châu á. Cây này được trồng để lấy sợi, người ta thu hái vào khi cây bắt đầu ra hoa. Ngâm cây vào nước từ 10-20 ngày, phơi khô rồi tách sợi ra. Muốn thu quả chờ cho đến khi quả chín.

Gai cho nhựa thường trồng ở những vùng nóng và khô ở đây người ta chỉ để những cây cái, lấy ít hoa ở cây đực rũ mạnh trên những hoa cây cái để bảo đảm thụ phấn. Tại những nước này người ta thu ngọn mang hoa và quả của cây cái. Tùy theo từng nước người ta thu hái có hơi khác nhau.

Công dụng và liều dùng: bôi ngoài với tính chất sát trùng và giảm đau. Trong y học hiện đại nhựa gai dầu được dùng dưới dạng cồn cao và thuốc để uống trong làm thuốc giảm đau, dịu đau, dùng ngoài để làm thuốc sát trùng, chữa bỏng

Liều dùng cồn 1/10 mỗi lần dùng 0.05g trong 24h tối đa 1g.

Cao rượu: ngày uống 0.05g đến 0.1g.

Cao lỏng: Ngày uống 0.3-0.6g.

Nhựa gai dầu: ngày uống từ 0.03-0.05g