Thoát nang

THOÁT NANG         

Đại cương

Bìu dái đột nhiên nổi ban, mọng nước, loét vỡ rồi đóng vẩy, da dầy lên, kèm ngứa gãi, đau rát. Nặng hơn có thể tróc da từng mảng, gọi là Thoát Nang.

Điều trị đúng mức, kịp thời khoảng 4~6 tuần có thể khỏi, để lâu, bệnh gây biến chứng vào đường tiểu, độc tà xâm nhập vào tam tiêu, khí huyết bị hao tổn, có thể nguy hiểm đến sinh mạng.

Đông y từ sớm đã có đề cập đến bệnh này. Đời nhà Minh, Trần Thực Công, trong sách ‘Ngoại Khoa Chính Tông – Nang Ung Khán Trị’ viết: “… Vỡ ra, lở loét, da bìu dái tróc ra, dịch hoàn có thể bị lồi ra…”. Cho thấy từ đời nhà Minh đã có tên bệnh Thoát Nang.

Cao Thừa Quân, trong ‘Dương Khoa Tâm Đắc Tập – Biện Nang Ung Luận’ viết: “Có bệnh Thoát nang, lúc mới bị thì nóng lạnh, da bìu dái sưng cứng, ướt, ngày hôm sau thì đen, cách ngày sau thì lở nát… do thấp nhiệt hạ chú gây nên”.

Tương đương chứng Cấp Tính Âm Nang Hoại Thư hoặc Âm Nang Đơn Độc Tính Hoại Thư của YHHĐ.

Nguyên Nhân

+ Do Thấp Nhiệt Hoả Độc: Thận chủ tiền âm, Túc Quyết âm Can kinh vận hành qua bộ phận sinh dục. Thường ăn những thức ăn cay, nóng, béo, ngọt sẽ sinh ra thấp nhiệt, kết lại ở kinh Can. Hoặc do sinh hoạt tình dục quá độ, Thận âm bị hao tổn, thấp nhiệt ở Can kinh sẽ thừa cơ dồn xuống kết tụ ở bìu dái, lâu ngày hoá thành độc, độc hoả phát ra gây nên bệnh.

+ Do Cảm Phải Tà Độc: Người Thận âm vốn bất túc, nếu không chú ý vệu sinh sạch sẽ vùng bộ phận sinh dục, da bìu dái bị ẩm thấp, tà độc thừa cơ xâm nhập, kết tụ lại ở bìu dái, tà độc uất kết, làm khí huyết ngừng trệ, lâu ngày sẽ sinh ra thấp độc, thấp nhiệt hoả độc thịnh, nhiệt sẽ nung nấu da thịt, gây nên bệnh.

Điều trị

1.Thấp nhiệt hạ chú:

Triệu chứng : Bìu dái đột nhiên đau sưng cứng, nóng, có nốt ban hoặc có mụn nước, toàn thân thấy có sốt không cao, ngực bứt rứt, muốn nằm, tiểu ít, nước tiểu đỏ, khát, không muốn uống, lưuơĩ đỏ sẫm, rêu lưỡi vàng bệu, mạch hoạt Sác hoặc Huyền Sác.

Điều trị: Thanh nhiệt, giải độc, lợi thấp, tiêu thủng.

Phương thuốc : Dùng bài Long Đởm Tả Can Thang:

Sắc uống.

Nhiệt nhiều thêm Hoàng liên, Liên kiều để hỗ trợ tác dụng thanh nhiệt, tả hoả.

Can hoả thịnh, thêm Lô hội, Đại thanh diệp.

Hoả độc nhiều thêm Khổ sâm, Bản lam căn, Tử hoa địa đinh. Thấp nhiều thêm Bán chi liên, Mã xỉ hiện.

Thuốc trị ngoài

. Mã xỉ hiện, Long đởm thảo, Hoàng bá, Khổ sâm đều 30g, nấu lấy nước, hoặc giã nát, ngâm với nước nóng, đắp, ngày 2~3 lần.

2.Khí huyết đều nhiệt:

Triệu chứng : Do thấp nhiệt rót xuống nung nấu gây nên. Bìu dái mầu tím đen, lở loét, thối rữa, chảy nước lẫn máu, da vùng bìu dái rụng, mùi hôi khác thường. Kèm thấy lạnh hoặc nóng lạnh, tâm phiền, khát,muốn nôn, nôn mửa, tiểu ít, nước đỏ, táo bón,, có thể hôn mê, nói sảng, lưỡi đỏ sẫm hoặc đỏ tươi, rêu lưỡi vàng mà khô, hoặc lưỡi vàng, có vết nứt, hoặc ít rêu, mạch Hồng Sác hoặc Tế Sác.

Điều trị: Lương huyết, giải độc. Dưỡng âm, thác nùng.

. Phương thuốc : Dùng bài Giải Độc Lương Huyết Thang

Sắc uống.

Thạch cao thanh nhiệt ở phần khí, Chi tử, Hoàng liên, Kim ngân hoa, Địa đinh, Tảo hưu thanh nhiệt, giải độc, giúp cho Thạch cao tăng tác dụng giải độc

 Thuỷ ngưu giác thanh Tâm, lương huyết, giải độc, trấn kinh

 Sinh địa, Thiên hoa phấn, Bạch mao căn, Liên tử tâm lương huyết, dưỡng âm, thanh tâm

Thuốc dùng ngoài

. Dùng Hoàng bá, Hoàng liên (lá), Nữ trinh tử (lá), nấu lấy nước rửa.

3. Khí âm đều hư:

Triệu chứng : Nhiệt độc nung nấu lâu ngày thì âm dịch bị hao tổn, vì vậy thường thấy phần khí và phần âm đều hư, dư nhiệt vẫn còn. Da thịt vùng bệnh thối nát, rỉ nước hồng, trắng, da vùng bệnh hồng nhạt, rỉ nước, cơ thể uể oải, không có sức, da mặt không tươi, đầu váng, hoa mắt, không muốn ăn uống, hơi sốt, khát, môi khô, táo bón, lưỡi đỏ sẫm, ít dịch, lưỡi không rêu hoặc có ít, mạch hư Sác, không lực.

Điều trị: Ích khí, dưỡng âm kèm thanh dư nhiệt.

Phương thuốc : Dùng bài:Thác Lý Tiêu Độc Tán

Sắc uống.

Cơ thể sốt, miệng khô thay Nhân sâm bằng Tây dương sâm.