Thứ sáu, Ngày 18 / 04 / 2025
Thời tiết
Thời tiết
Đông y
Tây y
- Bỏng
- Bụng
- Tim mạch
- Chấn thương
- Cận lâm sàng
- Cấp cứu thường gặp
- Da liễu
- Dược lý
- Giải phẫu
- Giải phẫu bệnh
- Lao, bệnh phổi
- Miễn dịch
- Máu - Tạo máu
- Mắt
- Ngoại nhi
- Ngực, Mạch máu
- Nội nhi
- Nội Tiết
- Phẫu thuật thực hành
- Sinh Hóa
- Sinh lý
- Sinh lý bệnh
- Sinh lý nhi
- Siêu âm
- Sản, phụ
- Tai Mũi Họng
- Thuốc biệt dược
- Thuốc thành phần
- Thần kinh
- Thận - Tiết niệu
- Tim mạch
- Tiêu Hóa
- Triệu chứng Ngoại
- Triệu chứng Nội
- Truyền Nhiễm
- Tâm thần
- X Quang
- Xương Khớp
- Bệnh chuyển hoá
Đông Tây y kết hợp
Bài viết
Tra Bệnh theo vần
Ung thư trực tràng là bệnh lý hay gặp trong ung thư đường tiêu hóa, đứng hàng thứ hai sau ung thư dạ dày và chiếm 1,4 % trong tổng số ung thư. Bệnh tiến triển tương đối chậm, di căn muộn nếu phát hiện sớm, điều trị triệt để tỷ lệ sống trên 5 năm đạt 60 – 80 %.
I. Bệnh nguyên bệnh sinh.
- Phần lớn ung thư trực tràng xuất phát từ polyp, nhất là bệnh polyp gia đình.
- Ung thư cũng có thể xuất phát từ u lành tính, u nhú.
- Các bệnh nhiễm trùng của trực tràng.
- Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng: ăn nhiều thịt, nhiều mỡ, ít chất xơ gây táo bón, ứ đọng phân, niêm mạc trực tràng thường xuyên tiếp xúc với các chất ung thư như nitrosamin, indol, scatol … đều tạo điều kiện cho ung thư trực tràng phát triển.
II. Giải phẫu bệnh.
1. Vị trí:
Về mặt ngoại khoa ung thư trực tràng được chia ra 3 vị trí, có liên quan đến cách thức mổ và lấy hạch:
a. Ung thư trên bóng:
Khối u ở trên túi cùng Douglas (phần trực tràng có phúc mạc che phủ) cách hậu môn 12 – 15 cm chỉ phân biệt được băng nội soi.
b. Ung thư ở bóng:
Thường gặp nhất chiếm 2/3 tổng số, ung thư cách rìa hậu môn 4 – 11 cm.
c. Ung thư hậu môn:
Cách rìa hậu môn 3 -4 cm có đặc điểm riêng về tổ chức học (ung thư thượng bì thể lát). Cảm thụ tốt với tia.
2. Đại thể:
Ung thư trên bóng: Tổ chức u cứng do phản ứng chất đệm mạnh, gây chít hẹp kiểu vong nhẫn.
Ung thư ở bóng: Có hai thể sùi ra ngoài như súp lơ và thể loét có thâm nhiễm.
3. Vi thể:
Phần lớn là ung thư tuyến. Có hai loại:
- Ung thư thượng bì điển hình.
- Ung thư thượng bì không điển hình tiên lượng xấu hơn.
4. Di căn ung thư.
- Di căn theo bạch huyết.
- Di căn theo máu.
- Di căn đến các tổ chức kế cận.
III. Triệu chứng.
1. Cơ năng.
- Đi ngoài ra máu là triệu chứng hay gặp nhất. Thường là máu lẫn phân và thường ra trước phân.
- Đi ngoài phân táo xen kẽ với đi lỏng từng đợt.
- Thường có kèm các triệu chứng của viêm trực tràng như đau quặn, mót rặn, cảm giác tức nặng hậu môn.
- Đôi khi bắt đầu bằng triệu chứng tắc ruột, nhất là đối với ung thư ở trên bóng.
2. Thực thể:
a. Thăm trực tràng:
Sờ thấy u cứng, bờ nham nhở, lòng trực tràng bị chít hẹp, dễ chảy máu.
b. Soi trực tràng:
- Phát hiện các khối u ở trên cao, tay không sờ tới được.
- Đánh giá đúng khoảng cách khối u tới cơ thắt hậu môn để chọn một phương pháp mổ thích hợp.
- Lấy tổ chức làm sinh thiết cho một chẩn đoán chắc chắn.
3. X Quang.
Chụp đại tràng có cản quang thấy hình khối khuyết hay chít hẹp, bờ nham nhở, ngoài ra cho biết vị trí khối u, tình trạng đại tràng phía trên u.
IV. Chẩn đoán.
1. Chẩn đoán xác định:
Dựa vào thăm trực tràng, soi trực tràng và nhất là kết quả sinh thiết.
2. Phân biệt:
Cần phân biệt với các bệnh như trĩ, khối u lành tính, và các loại viêm trực tràng khác (lao, giang mai …).
3. Xác định khả năng phẫu thuật:
- Thăm trực tràng xem khối u di động hay cố định, nếu cố định thì dính vào đâu (Xương cùng phía sau, phía trước bàng quang, tuyến tiền liệt …).
V. Biến chứng và tiến triển.
- Nhiễm trùng tại chỗ.
- Di căn vào đám rối cùng gây đau dữ dội.
- Tắc ruột do u làm chít hẹp lòng trực tràng.
- Thâm nhiễm vào bàng quang, niệu quản gây rối loạn tiểu tiện.
VI. Điều trị.
Điều trị ung thư trực tràng có thể bằng hóa chất, tia xạ và phẫu thuật. Nhưng điều trị bằng phẫu thuật là chủ yếu. Tùy theo bệnh nhân (tình trạng, giai đoạn bệnh) mà điều trị triệt để hay tạm thời.
1. Điều trị triệt để:
a. Nguyên tắc cắt bỏ:
Giới hạn cắt: Phía trên cách bờ trên khối u 15 cm, phía dưới cách bờ dưới khối u 5 – 7 cm.
- Lấy hết hệ thống bạch huyết treo đường tĩnh mạch trĩ trên đến tận gốc động mạch mach treo tràng dưới ở động mạch chủ.
- Lấy bỏ rộng rãi các tổ chức xung quanh trực tràng. Phụ nữ phía trước lấy đến thành sau âm đạo, nam giới đến bàng quang, nếu cần cũng có thể lấy bỏ.
b. Nguyên tắc chỉ định phương pháp điều trị.
- Khối u bờ dưới cách cơ thắt hậu môn lớn hơn 10 cm cắt bỏ trực tràng + khối u, mối đại tràng với trực tràng còn lại.
- Bờ dưới khối u cách cơ thắt hậu môn nhỏ hơn 10cm có hai thái độ.
+ Hoặc cắt bỏ trực tràng và cơ thắt. Làm hậu môn nhân tạo vĩnh viễn ở đại tràng Sigma (PP Quenu - Miles).
+ Hoặc chọn một trong hai PP sau tùy vị trí khối u.
Bờ dưới khối u cách cơ thắt 7 – 10cm cắt bỏ trực tràng + khối u, nối đại tràng Sigma với cơ vòng hậu môn dã bóc hết niêm mạc (PP Babcock – Bacon).
Bờ dưới khối u cách cơ thắt hậu môn nhỏ hơn 7 cm thì áp dụng phẫu thuật Quenu – Miles.
2. Điều trị tạm thời:
a. Chỉ định:
Ung thư đến muộn, bệnh nhân qua yếu, khối u đã di căn tới các cơ quan lân cận hoặc di căn xa.
b. Phương pháp:
Làm hậu môn nhân tạo trên khối u.
Điều trị tia xạ chủ yếu với ung thư biểu mô.
A Ă Â B C D Đ E Ê F G H I J K L M N O Ô Ơ P Q R S T U Ư V W X Y Z
Ung thư trực tràng
UNG THƯ TRỰC TRÀNG
Ung thư trực tràng là bệnh lý hay gặp trong ung thư đường tiêu hóa, đứng hàng thứ hai sau ung thư dạ dày và chiếm 1,4 % trong tổng số ung thư. Bệnh tiến triển tương đối chậm, di căn muộn nếu phát hiện sớm, điều trị triệt để tỷ lệ sống trên 5 năm đạt 60 – 80 %.
I. Bệnh nguyên bệnh sinh.
- Phần lớn ung thư trực tràng xuất phát từ polyp, nhất là bệnh polyp gia đình.
- Ung thư cũng có thể xuất phát từ u lành tính, u nhú.
- Các bệnh nhiễm trùng của trực tràng.
- Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng: ăn nhiều thịt, nhiều mỡ, ít chất xơ gây táo bón, ứ đọng phân, niêm mạc trực tràng thường xuyên tiếp xúc với các chất ung thư như nitrosamin, indol, scatol … đều tạo điều kiện cho ung thư trực tràng phát triển.
II. Giải phẫu bệnh.
1. Vị trí:
Về mặt ngoại khoa ung thư trực tràng được chia ra 3 vị trí, có liên quan đến cách thức mổ và lấy hạch:
a. Ung thư trên bóng:
Khối u ở trên túi cùng Douglas (phần trực tràng có phúc mạc che phủ) cách hậu môn 12 – 15 cm chỉ phân biệt được băng nội soi.
b. Ung thư ở bóng:
Thường gặp nhất chiếm 2/3 tổng số, ung thư cách rìa hậu môn 4 – 11 cm.
c. Ung thư hậu môn:
Cách rìa hậu môn 3 -4 cm có đặc điểm riêng về tổ chức học (ung thư thượng bì thể lát). Cảm thụ tốt với tia.
2. Đại thể:
Ung thư trên bóng: Tổ chức u cứng do phản ứng chất đệm mạnh, gây chít hẹp kiểu vong nhẫn.
Ung thư ở bóng: Có hai thể sùi ra ngoài như súp lơ và thể loét có thâm nhiễm.
3. Vi thể:
Phần lớn là ung thư tuyến. Có hai loại:
- Ung thư thượng bì điển hình.
- Ung thư thượng bì không điển hình tiên lượng xấu hơn.
4. Di căn ung thư.
- Di căn theo bạch huyết.
- Di căn theo máu.
- Di căn đến các tổ chức kế cận.
III. Triệu chứng.
1. Cơ năng.
- Đi ngoài ra máu là triệu chứng hay gặp nhất. Thường là máu lẫn phân và thường ra trước phân.
- Đi ngoài phân táo xen kẽ với đi lỏng từng đợt.
- Thường có kèm các triệu chứng của viêm trực tràng như đau quặn, mót rặn, cảm giác tức nặng hậu môn.
- Đôi khi bắt đầu bằng triệu chứng tắc ruột, nhất là đối với ung thư ở trên bóng.
2. Thực thể:
a. Thăm trực tràng:
Sờ thấy u cứng, bờ nham nhở, lòng trực tràng bị chít hẹp, dễ chảy máu.
b. Soi trực tràng:
- Phát hiện các khối u ở trên cao, tay không sờ tới được.
- Đánh giá đúng khoảng cách khối u tới cơ thắt hậu môn để chọn một phương pháp mổ thích hợp.
- Lấy tổ chức làm sinh thiết cho một chẩn đoán chắc chắn.
3. X Quang.
Chụp đại tràng có cản quang thấy hình khối khuyết hay chít hẹp, bờ nham nhở, ngoài ra cho biết vị trí khối u, tình trạng đại tràng phía trên u.
 |
 |
|
Một vài hình ảnh ung thư trực tràng qua chụp XQ có cản quang
|
IV. Chẩn đoán.
1. Chẩn đoán xác định:
Dựa vào thăm trực tràng, soi trực tràng và nhất là kết quả sinh thiết.
2. Phân biệt:
Cần phân biệt với các bệnh như trĩ, khối u lành tính, và các loại viêm trực tràng khác (lao, giang mai …).
3. Xác định khả năng phẫu thuật:
- Thăm trực tràng xem khối u di động hay cố định, nếu cố định thì dính vào đâu (Xương cùng phía sau, phía trước bàng quang, tuyến tiền liệt …).
V. Biến chứng và tiến triển.
- Nhiễm trùng tại chỗ.
- Di căn vào đám rối cùng gây đau dữ dội.
- Tắc ruột do u làm chít hẹp lòng trực tràng.
- Thâm nhiễm vào bàng quang, niệu quản gây rối loạn tiểu tiện.
VI. Điều trị.
Điều trị ung thư trực tràng có thể bằng hóa chất, tia xạ và phẫu thuật. Nhưng điều trị bằng phẫu thuật là chủ yếu. Tùy theo bệnh nhân (tình trạng, giai đoạn bệnh) mà điều trị triệt để hay tạm thời.
1. Điều trị triệt để:
a. Nguyên tắc cắt bỏ:
Giới hạn cắt: Phía trên cách bờ trên khối u 15 cm, phía dưới cách bờ dưới khối u 5 – 7 cm.
- Lấy hết hệ thống bạch huyết treo đường tĩnh mạch trĩ trên đến tận gốc động mạch mach treo tràng dưới ở động mạch chủ.
- Lấy bỏ rộng rãi các tổ chức xung quanh trực tràng. Phụ nữ phía trước lấy đến thành sau âm đạo, nam giới đến bàng quang, nếu cần cũng có thể lấy bỏ.
b. Nguyên tắc chỉ định phương pháp điều trị.
- Khối u bờ dưới cách cơ thắt hậu môn lớn hơn 10 cm cắt bỏ trực tràng + khối u, mối đại tràng với trực tràng còn lại.
- Bờ dưới khối u cách cơ thắt hậu môn nhỏ hơn 10cm có hai thái độ.
+ Hoặc cắt bỏ trực tràng và cơ thắt. Làm hậu môn nhân tạo vĩnh viễn ở đại tràng Sigma (PP Quenu - Miles).
+ Hoặc chọn một trong hai PP sau tùy vị trí khối u.
Bờ dưới khối u cách cơ thắt 7 – 10cm cắt bỏ trực tràng + khối u, nối đại tràng Sigma với cơ vòng hậu môn dã bóc hết niêm mạc (PP Babcock – Bacon).
Bờ dưới khối u cách cơ thắt hậu môn nhỏ hơn 7 cm thì áp dụng phẫu thuật Quenu – Miles.
2. Điều trị tạm thời:
a. Chỉ định:
Ung thư đến muộn, bệnh nhân qua yếu, khối u đã di căn tới các cơ quan lân cận hoặc di căn xa.
b. Phương pháp:
Làm hậu môn nhân tạo trên khối u.
Điều trị tia xạ chủ yếu với ung thư biểu mô.
Nội dung trên có tính chất tham khảo, không tự ý áp dụng, cần theo chỉ dẫn của thầy thuốc.
Quý khách có thể đến khám miễn phí tại Phòng khám của Y Dược Tinh Hoa, gọi số 02438438093; 0965340818, hoặc để lại số điện thoại và ý kiến vào ô dưới đây để được tư vấn hiệu quả nhất.
Các bài viết khác
15 phố Nguyễn Như Đổ, Văn Miếu, Đống Đa, Hà Nội. ĐT: 02438438093 . 0965340818 . Hotline: 0913537686 . Làm việc từ 8h đến 18h (Làm cả Thứ Bảy, Chủ nhật).
Xem Đại lý các tỉnh Click tại đây
© Bản quyền thuộc về Y Dược Tinh Hoa LD Hàn Việt. ® Ghi rõ nguồn YDUOCTINHHOA.com khi phát hành lại thông tin từ website này
Chú ý: Các thông tin trên website có tính chất tham khảo. Hiệu quả có thể khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người, không tự ý áp dụng. Cần tham vấn ý kiến của thầy thuốc.