Ghẻ ( Scabies, Gale)

 1. Căn nguyên.1. Căn nguyên. 

- Ký sinh trùng ghẻ(Scaopte Scabiei hominis)

- KST ghẻ đào hang ở lớp sừng, đẻ trứng qua chu kỳ 3 ngày thành KST ghẻ.

- Sinh sản nhanh trong điều kiện thuận lợi sau 3 tháng một KST ghẻ cái có thể sinh sản ra một dòng họ 150 triệu con.

2. Cách lây truyền:

Lây qua ngủ chung, quần áo, chăn chiếu.

3. Chẩn đoán bệnh ghẻ giản đơn.

* Có tổn thương đặc hiệu ở vị trí đặc biệt.

Vị trí: kẽ ngón tay, ngấn cổ tay, cùi tay, bờ trước nách, quanh rốn, mông chân sinh dục ngoài ( gần 100% nam giới bị ghẻ có tổn thương ở quy đầu thân dương vật).

* Tổn thương cơ bản: mụn nước, đường hang.

Đường hang nằm ngoằn nghèo hình chữ chi màu trắng xám dài vài cm đầu đường hang là mụn nước 1-2mm, KST ghẻ thường cư trú ở đây.

* Tổn thương phụ ( thứ phát do ngứa gãi tạo thành vết gãi, vết xước da, vết trợt vẩy tiết, sẹo thẫm màu ,bạc màu.

*Ngứa nhiều về đêm.

* Dịch tễ có yếu tố lay lan trong tập thể gia đình.

* Nhể, khêu bắt được KST ghẻ hay trứng ghẻ.

4. Chẩn đoán ghẻ nhiễm khuẩn.

Ghẻ nhiễm khuẩn là ghẻ giản đơn bị bội nhiễm nên có thêm mụn mủ.

(Như vậy trườc hết cần chẩn đoán đó là một trường hợp ghẻ).

5. Chẩn đoán ghẻ viêm da hoá.

Trước hết cần khẳng định là một trường hợp ghẻ ( 5 yếu tố chẩn đoán ghẻ giản đơn) cộng thêm đám Cieem da hoá thường ở vùng da mỏng, (mặt trong hai đùi) do cào gãi chà xát bằng dao, que, móng tay, đám viêm da đỏ viêm 5 -10-15cm đường kính, trên nền đỏ rải rác có mụn nước , vết trợt kho hoặc vẩn dịch, ngứa.

Đam viêm da khôngđược xử trí tốt lâu ngày dẫn đến eczema hoá trên nền đỏ viêm có chi chít mụn nước đùi từ dưới lên, đám tổn thương chảy dịch trong nhiều ngày.

6. Chẩn đoán phân biệt

- Sẩn ngứa do côn trùng

- Viêm da dị ứng cỏ cây, nươc suối, hoá chất.

- Viêm da mủ.

7. Điều trị

Nguyên tắc:

- Phát hiện sớm, điều trị sớm tránh biến chứng.

- Điều trị cùng một lúc tất cả người có bệnh và người liên quan.

- Boio thuốc vào buổi tối, bôi kiểu quang dầu, bôi 3 ngày liên mới tắm giặt thay quần áo.

(1 Lớp mỏng từ cổ đến chân( buổi tối KST bò ra khỏi hang) )

Tại chỗ: dùng một trong các thuốc ghẻ sau:

- Dầu DEP ( diethylphytalat).

- Mỡ diêm sinh 10% cho trẻ em, 30 % cho người lớn.

- Dầu Benzyl Bezoat 33% rất tốt, dung dịch kem Pemethirn 1%.

- Kem Eurax trị ghẻ và sẩn ngứa.

- Dung dịch hoặc kem Kwell rất tốt chỉ cần bôi 1-2 lần là khỏi.

- Phương pháp Demianovitch.

Bôi dụng dịch Hyposulfit Natri 10% sau 3 phút bôi tiếp.

Dung dịch axit Clohydric 6% xảy ra phản ứng hoá học làm giải phóng diêm sinh mới có tác dụng trị ghẻ.

- Phương pháp Diakova: 

Xà phòng giặt 50g

bột diêm sinh 125 g

nước cất 350 ml

Bôi ngày 2 lần

- Licơ Wenming ( vôi tôi, diêm sinh nấu trong nước sôi) thuốc này dễ gây viêm da).

- Với ghẻ nhiễm khuẩn ngoài thuốc bôi điều trị ghẻ cho bôi thêm thuốc màu (dung dịch xanh metilen 1% dung dịch thuốc tím metin 1%) vào các mụn mủ , vết trợt).

- Với ghẻ viêm da hoá vùng viên da bôi hồ nước giai đoạn đầu mỡ corticoid giai đoạn sau vẫn phải điều trị ghẻ ( là nguyên nhân gây viêm da).

Thuốc toàn thân: 

Chống ngứa: Kháng Histamin tổng hợp như Chlopheniramin 4mg 2 viêm /ngày, Trưa 1 viên, tối 1 viên.

Vitamin c, B₁ Nếu là ghẻ nhiễm khuẩn cho thêm 1 đợt kháng sinh Ampixilin 500mg 3 viêm / ngày x 7 ngày.

Đông y: tắm lá đắng ( ít tác dụng) Dầu hạt máu chó.

Tổn thương do Ghẻ